آموزش‌وپرورش از مهمترین و تأثیرگذارترین نهادهایی است که سیاست هویتی دولتها را در عمل اجرا میکند و کتب درسی مهمترین منبعی هستند که با بررسی آن‌ها میتوان به درک روشن و واضحی از سیاست‌های ...
بیشتر
آموزش‌وپرورش از مهمترین و تأثیرگذارترین نهادهایی است که سیاست هویتی دولتها را در عمل اجرا میکند و کتب درسی مهمترین منبعی هستند که با بررسی آن‌ها میتوان به درک روشن و واضحی از سیاست‌های هویتی دولتها دست یافت. در میان کتب درسی نیز کتاب تعلیمات اجتماعی به دلیل پوشش دادن مباحث تاریخ، جغرافیا و جامعه‌شناسی بیش از سایر کتب می‌تواند سیاست هویتی هر دولت را بازنمایی کند. بر این اساس در این مقاله به بررسی سیاست هویت در کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره اول متوسطه پرداخته می‌شود. پرسش اصلی این است که محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره اول متوسطه تا چه اندازه به ابعاد و گرایشهای مختلف هویت در ایران توجه داشته است؟ برای پاسخ به این پرسش سیاست‌های هویت ملی، قومی، دینی، مذهبی و جنسیتی به تفکیک موردبررسی قرار میگیرند تا این فرضیه به آزمون گذاشته شود که محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره اول متوسطه نشانگر توجه نامتناسب و نامتوازن به ابعاد و گرایشهای مختلف هویت در ایران است. روش پژوهش مبتنی بر تکنیک تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی است و سه کتاب تعلیمات اجتماعی دوره اول متوسطه نظری که در سال 1400-1399 در مدارس ایران تدریس شدهاند موردمطالعه قرار گرفته‌اند. نتایج و یافتهها نشانگر آن است که تناسب و توازن لازم در توجه به ابعاد مختلف سیاست هویتی در کتب موردبررسی وجود ندارد.
